Γεια σου, τσολιά μου...

Στα μέσα του καλοκαιριού η φωτογραφία του δακρυσμένου τσολιά την ημέρα της διαμαρτυρίας μπροστά στη Βουλή για τις φωτιές στην Πάρνηθα έκανε το γύρο του κόσμου. Πολλοί αναρωτήθηκαν γιατί δάκρυσε ο τσολιάς: ήταν όντως από τη συγκίνηση για τις φωτιές; Ή μήπως επειδή τα βλέφαρα των τσολιάδων πρέπει να μείνουν ανοιχτά μέχρι να δακρύσουν; «Εκτός από το σώμα μας, πρέπει να έχουμε και εντελώς ακίνητα τα μάτια μας», λέει ο 27χρονος εύζωνας Γιάννης Καμπελιάρης. «Μα, γίνεται;», αναρωτιέμαι. «Ναι, μετά από εκπαίδευση. Μπορείς να το κάνεις σίγουρα για 2,5 λεπτά. Μετά δακρύζεις. Τότε ανοιγοκλείνεις τα βλέφαρα και ξανά από την αρχή».

Οι εύζωνοι αποτελούν σύμβολο της πρωτεύουσας και μια από τις πιο γνώριμες τουριστικές εικόνες της. Στο στρατόπεδο της Προεδρικής Φρουράς, στην αίθουσα προετοιμασίας των ευζώνων, συναντάμε δύο από αυτούς. Τα δύο «αδέλφια», σύμφωνα με τη στρατιωτική διάλεκτο, ο Γιάννης και ο 25χρονος Γρηγόρης Χρονόπουλος, ύψους 1,97, βοηθούν ο ένας τον άλλον να φορέσει τη στολή. «Οι εύζωνοι επιλέγονται έτσι ώστε να είναι ίδιοι στο ύψος και στο χρώμα του δέρματος», εξηγεί ο υπολοχαγός κ. Σπύρος Μεταλλινός. «Τα στελέχη της φρουράς πηγαίνουν στα Κέντρα Εκπαίδευσης και βρίσκουν όσους έχουν ύψος πάνω από 1,87, είναι ικανοί και πλήρους θητείας. Κάθε τρίμηνο πηγαίνουν στρατό 15.000 άτομα και από αυτούς επιλέγονται γύρω στους 200 για εκπαίδευση, την οποία περνούν τελικά περίπου 70».

Οι φωνές που ακούγονται από τον 2ο όροφο του στρατοπέδου της Προεδρικής Φρουράς είναι ενδεικτικές της σκληρής εκπαίδευσης των επίδοξων ευζώνων. «Η προετοιμασία διαρκεί έναν μήνα», λέει ο κ. Μεταλλινός. «Γίνονται ασκήσεις ακινησίας, ευστάθειας και πειθαρχίας». Πώς μπορείς να μείνεις ακίνητος για μία ώρα μέσα σε μία ολόμαλλη στολή; «Το σημαντικότερο είναι η θέληση», λέει ο Γιάννης. «Και να μη δίνεις σημασία σε ό,τι ακούς», συμπληρώνει ο Γρηγόρης. «Ολοι νομίζουν ότι χρειάζεται μέσο για να μπεις εδώ. Δεν είναι έτσι. Εχεις απίστευτες υποχρεώσεις. Οι σκοπιές είναι ωριαίες και γίνονται 4 φορές τη μέρα».

Αισθάνονται ο Γιάννης και ο Γρηγόρης σύμβολα γενναιότητας; «Είναι σίγουρα η μεγαλύτερη τιμή στο στρατό», λέει ο Γιάννης. «Εγώ τις πρώτες ώρες έτρεμα από το δέος». Οι δύο εύζωνοι πιστεύουν με θέρμη ότι αποδίδουν τιμές σε αυτούς που χάθηκαν. «Υπάρχουν στιγμές που δεν γίνεται να μη δακρύσεις», λέει ο Γρηγόρης.

Κοιτώντας από το μπαλκόνι, αντιλαμβάνομαι ότι το προαύλιο του στρατοπέδου έχει γεμίσει εύζωνες. Δύο διμοιρίες από 24 ευζώνους με τις άσπρες επίσημες στολές είναι έτοιμες να αποδώσουν τιμές στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μπροστά στέκονται οι αξιωματικοί με τις επίσημες στολές τους με τα σπαθιά και σε λίγο όλοι μαζί αρχίζουν το χαρακτηριστικό συγχρονισμένο βηματισμό, που προσομοιάζει με καλπασμό αλόγου. Την ίδια στιγμή δύο άλλοι εύζωνοι παίρνουν το δρόμο για την υπηρεσία στο μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτου, τον κόκκινο «τσαρουχόδρομο» πάνω στη Βασιλίσσης Σοφίας. Δεν πρόκειται να παρεκκλίνουν από αυτόν μέχρι να στηθούν ακίνητοι μπροστά στη Βουλή.

Η στολή
Οι εύζωνοι είναι παγκοσμίως γνωστοί για την ενδυμασία τους, η οποία καθιερώθηκε το 1821 ως εθνική ενδυμασία των οπλαρχηγών και αγωνιστών της Επανάστασης.

Ξεχωριστό κομμάτι της και εθνικό σύμβολο αποτελεί η φουστανέλα. Εχει 400 πτυχές, όσα και τα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς, οι οποίες δεν σιδερώνονται, αλλά γίνονται από τους ίδιους τους εύζωνες με «πάτημα και χέρι».

Τα τσαρούχια ζυγίζουν 3 κιλά και έχουν στη σόλα 60 καρφιά και ένα πέταλο. Η φούντα είναι από
μετάξι, ενώ λέγεται ότι παλιά έκρυβαν εκεί κοφτερά αντικείμενα που θα μπορούσαν να τραυματίσουν τον εχθρό σε μία μάχη «σώμα με σώμα». Το κόκκινο δέρμα των τσαρουχιών είναι από την Κρήτη. Σήμερα υπάρχουν δύο τελευταίοι τσαρουχοποιοί που κατασκευάζουν τσαρούχια αποκλειστικά για την Προεδρική Φρουρά.

Η φέρμελη είναι το γιλέκο του εύζωνα. Η κατασκευή του χρειάζεται τουλάχιστον 60 μέρες και κοστίζει 7.000 ευρώ. Διαθέτει λευκά και επίχρυσα νήματα, με τα οποία απεικονίζονται σχέδια λαογραφικής σημασίας και κρυφά σύμβολα, όπως το Χ και Ο (Χριστιανός Ορθόδοξος), τα οποία δεν γίνονταν αντιληπτά στους αλλοθρήσκους. Το πουκάμισο του εύζωνα είναι το λευκό ηπειρώτικο με τα μεγάλα μανίκια.

Το φάριο, το γνωστό φέσι, είναι φτιαγμένο από τσόχα και η μαύρη μεταξωτή φούντα του θεωρείται πως συμβολίζει το δάκρυ του Χριστού στη Σταύρωση. Η στολή συμπληρώνεται από τέσσερις μάλλινες κάλτσες, τρεις ζώνες και τις μαύρες μεταξωτές καλτσοδέτες.

Η παραπάνω στολή είναι για τις Κυριακές, τις αργίες και τις επίσημες τελετές. Τις υπόλοιπες μέρες το λευκό πουκάμισο, η φέρμελη και η φουστανέλα αντικαθίστανται από το σκούρο μπλε ντουλαμά, τη στολή των αγωνιστών του Μακεδονικού Αγώνα. Ο θερινός είναι σε χρώμα ανοικτό καφέ. Σε εθιμοτυπικές εκδηλώσεις της Προεδρικής Φρουράς ορισμένοι εύζωνοι φέρουν τις παραδοσιακές στολές της Κρήτης και του Πόντου, ως αναγνώριση της συμβολής τους στους εθνικούς αγώνες.

Τα κόλπα των γυναικών
Η ωραιότερη ενόχληση για τους τσολιάδες είναι, φυσικά, τα βλέμματα των γυναικών. Είναι γνωστό ότι οι ευθυτενείς εύζωνοι προκαλούν ταραχή στο πέρασμά τους. Οπως λέει ο κ. Μεταλλινός, «έχει συμβεί να υπάρξουν και κεραυνοβόλοι έρωτες, αφού οι κοπέλες δίνουν συνήθως τα τηλέφωνά τους στον παρατηρητή για να τους τα δώσει. Μία είχε γράψει το κινητό της σε ένα μεγάλο χαρτόνι και το κουνούσε μπροστά στα μάτια του τσολιά, έτσι ώστε εκείνος να το απομνημονεύσει».

«Προσπαθούν να μας προσεγγίσουν με διάφορους τρόπους, αλλά απάντηση δεν παίρνουν», λέει ο εύζωνας Γρηγόρης Χρονόπουλος. Το πιο αστείο, πάντως, για τους τσολιάδες είναι οι Κινέζοι και Γιαπωνέζοι τουρίστες. «Βγαίνουν φωτογραφίες δίπλα μας και η διαφορά ύψους είναι απίστευτη», λέει ο Γιάννης Καμπελιάρης. Επίσης υπάρχουν και τα παιδάκια. «Πολλά προσπαθούν να μας μιμηθούν, άλλα λένε στη μαμά τους ότι θέλουν να γίνουν σαν κι εμάς, ενώ μερικά νομίζουν ότι είμαστε αγάλματα».

Πάντως, όταν ενοχληθεί ένας εύζωνος, δεν έχει παρά να χτυπήσει το όπλο του στο έδαφος. Οι περισσότεροι τρομάζουν και απομακρύνονται, ενώ εμφανίζεται και ο φύλακας-άγγελος παρατηρητής, του οποίου αποστολή είναι να προσέχει την υγεία, την εμφάνιση και τη σωματική τους ακεραιότητα.
Αξιοσημείωτα γεγονότα
▪ Κατά την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα ο εύζωνος Κωνσταντίνος Κουκίδης, τη στιγμή που οι Γερμανοί ανέβαιναν στην Ακρόπολη για να υψώσουν τη γερμανική σημαία, τυλίχθηκε με τη γαλανόλευκη και έπεσε στο κενό.

▪ Το 1994 λόγω μιας εκδήλωσης το πεζοδρόμιο της Ηρώδου Αττικού γέμισε με αυτοκίνητα καλύπτοντας τον «τσαρουχόδρομο» και ο δεκανέας αλλαγής, χωρίς δεύτερη σκέψη, έδωσε εντολή στους εύζωνες να περάσουν πάνω από τα αυτοκίνητα.

▪ Κατά τη διάρκεια διαδήλωσης μπροστά από τη Βουλή το 2001 μία βόμβα μολότοφ εκσφενδονίστηκε σε ένα φυλάκιο των ευζώνων, το οποίο τυλίχθηκε στις φλόγες. Ο εύζωνος που στεκόταν δίπλα δεν αντέδρασε, έως ότου πάρει εντολή από τον επιβλέποντά του.

Πηγή: Βικτωρία Τζούμα / Ελεύθερος τύπος / http://www.e-tipos.com/newsitem?id=29292